KIMBERLEY. – Op 1 Augustus 2019 het die Sol Plaatje-universiteit (SPU) bymekaargekom om Nokuthula Simelane te vereer en te onthou. Hulle het ’n uitstalling oor haar lewe, wat deur die Erfenisstudie-studente saamgestel is, gehou.
Haar suster, Thembi Simelane-Nkadimeng, het haar verhaal vertel. Thembi is die uitvoerende burgemeester van die Polokwane-munisipaliteit en die president van die Suid-Afrikaanse Plaaslike Regeringsvereniging.
Dr. Sibongile Masuku, ‘n dosent in erfenisstudies aan die SPU en ‘n vriend van Nokuthula, het ‘n kragtige uitvoering van ‘n gedig oor ‘n suster wat ophou bestaan, gelewer.
Thembi het die verhaal vertel van haar suster, Nokuthula, ‘n 22-jarige vrou, wat in 1983 aan ‘n universiteit sou begin studeer, toe sy deur die apartheidspolisie ontvoer en gemartel is en toe verdwyn het.
“Sy was ‘n Umkhonto we Sizwe-operateur toe sy van Swaziland na Suid-Afrika gereis het. Sy is tussen 8 en 11 September 1983 in die Carlton-sentrum in Johannesburg ontvoer, na die polisiekantoor in Norwood geneem en vir ‘n week daar gehou terwyl sy ondervra en gemartel is in ‘n poging om haar in ‘n dubbele agent te omskep. Ons weet vandag dit was Operasie Kopdraai,” vertel Thembi.
“Sy is later na die berugte Vlakplaas geskuif waar sy gemartel en voortdurend geslaan is totdat sy bewusteloos was of beheer oor haar liggaamsfunksies verloor het. Sy is nooit weer gesien nie.
“Haar familie het vasgestel dat sy ongeveer ses tot agt weke daar gehou was. Sterker mans is na ongeveer ses dae in die proses gebreek en dit is ‘n bewys van die sterkte en waagmoed van Nokuthula dat sy sowat 52 dae verduur het. Dit is dus nie moontlik dat sy oorleef het nie.”
Thembi was nege jaar oud toe haar suster verdwyn het. Sy onthou as kind die verhaal in die gesin oor ‘n vermiste kind. Haar familie het in alle erns na Nokuthula gesoek. In 1996 het hulle ‘n saak van verdwyning geopen.
“’n Tussentydse bevel oor die vermoede van haar dood is uitgereik en die hof het daarop aangedring dat die beskuldigde in Nokuthula se verdwyning die geleentheid gebied word om beswaar te maak.
“Op 8 Augustus 2019, op die vooraand van Vrouedag, is die finale bevel gemaak oor die vermoede van die dood van Nokuthula Simelane.”
Thembi sê daar is in elke oorlog ongevalle, maar dat elke soldaat waardig is.
Vir Nokuthula se familie, haar ma en oorlewende broers en susters, het hulle die afsluiting nodig deur die uitvoering van die rituele vir die dooies.” Haar liggaam moet nog gevind word.
